Regjimi ushqimor i propozuar, frymëzohet nga dieta mesatare e “lirë”, e praktikuar në Greqi në mes të shekullit të kaluar
Dyqind e tridhjetë gram drithëra, gjysmë kilogram fruta dhe perime, 250 gram produkte qumështi, mbi 80 gram mish, peshk dhe vezë, 75 gram bishtajore dhe 50 arra. Kjo është “dieta universale” e propozuar nga Studimi i Komisionit të Ushqimit-Lancet që synon të ndryshojë zakonet e këqija në tavolinë, duke shpëtuar jetën dhe duke mbrojtur planetin, duke ulur konsumin e sheqerit dhe mishit të kuq me 50% deri në vitin 2050.
Raporti, i paraqitur në Oslo dhe i botuar nga revista shkencore prestigjioze “Lancet”, u zhvillua nga Komisioni i Ushqimit, i financuar nga Fondacioni Hani i çiftit miliarder norvegjez Petter dhe Gunhild Stordalen, bashkon organizata të tilla si FAO dhe OBSH, dhe autorët që konsiderohen ndër ekspertët kryesorë për ushqyerjen dhe qëndrueshmërinë, nga profesori i Harvardit Ëalter Ëillett deri te shpikësi i “kilometrit zero”, Tim Lang.
Objektivi është shumë ambicioz: propozimi i një “diete të shëndetshme universale referimi”, bazuar në kritere shkencore për të mbështetur në mënyrë të qëndrueshme një popullsi botërore prej 10 miliardë banorësh në vitin 2050 dhe për të shmangur deri në 11.6 milionë vdekje në vit për shkak të sëmundjeve që lidhen me të ngrënit jo të shëndetshëm.
Një nga referencat eksplicite të grupit të dijetarëve është dieta mesdhetare në versionin e “lirë”, praktikuar në Greqi mes të shekullit të kaluar. Dieta universale parashikon marrjen e 2,500 kalorive në ditë: përkthyer në ushqime dhe sasi, do të thotë që çdo ditë duhet të hani përafërsisht 230 gram drithëra, 500 fruta dhe perime, 250 produkte të qumështit, 14 mish (viçi ose derri), 29 mish pule, 13 vezë, 28 peshk, 75 bishtajore, 50 arra, 31 sheqer (të shtuar ose jo), të gjithë të përzier me vajra bimorë. Natyrisht, duke evituar ngrënien e 14 gram mish të kuq çdo ditë. Çdo 5 ditë mund të merrni 70, dhe e njëjta vlen edhe për të gjitha ushqimet e tjera në dietë.
Përveç ndryshimit të konsumit, duke reduktuar mbeturinat me 50%, autorët e raportit vendosin kufizime-qëllime në përdorimin e tokës, ujit dhe lëndëve ushqyese për prodhimin e qëndrueshëm bujqësor dhe tregojnë një shumëllojshmëri të fushave të intervenimit për të arritur këto rezultate duke përfshirë qeveritë, industritë dhe shoqëritë: për shembull edukimi dhe informimi, etiketimi, taksat mbi ushqimin, mbështetja ekonomike për prodhimin e ushqimit të shëndetshëm.
