Plakja shpesh i bën njerëzit të ndihen të trishtuar, ndërsa disa të tjerë përpiqen të mos mendojnë për moshën. Por shkencëtarët kanë gjetur një metodë që mund të na ndihmojë të shmangim këtë fazë të pakëndshme të jetës. Ky artikull do t’ju tregojë nëse është e mundur të ndaloni ose të paktën të ngadalësoni procesin e plakjes me ndihmën e shkencës dhe teknologjive moderne.
Stili i jetesës – Ne dëgjojmë për dobinë e stërvitjeve, dietat e shëndetshme dhe shmangien e zakoneve të këqija pothuajse çdo ditë. Në vitin 2018, u vërtetua se këto fakte vërtet mund ta zgjasin jetën tuaj për më shumë se 10 vjet. Një studim që zgjati 34 vjet ka treguar se nëse njerëzit lënë duhanin, mbajnë indeksin e masës trupore, stërviten 30 minuta çdo ditë, zvogëlojnë sasinë e alkoolit që konsumojnë dhe ndjekin një dietë të shëndetshme, rrisin jetëgjatësinë. Burrat kanë një mundësi për të rritur jetëgjatësinë e tyre me rreth 12 vite dhe gratë me 14 vjet.
Ushqimi – Shkencëtarët kanë dëshmuar disa herë se zvogëlimi i konsumit të kalorive mund të ngadalësojë plakjen dhe të zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve që lidhen me moshën. Por kjo nuk do të thotë që ju nuk mund të hani tortën tuaj të preferuar. Një studim i kryer në 2018 tregon se koha që hani dhe sasia e ushqimit që hani kanë një efekt anti-plakje dhe zvogëlojnë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, diabetit, kancerit dhe problemeve mendore.
Shëndeti mendor – Çrregullimet mendore mund të përshpejtojnë procesin e plakjes. Një studim i publikuar në gusht 2018 analizoi më shumë se 60.000 skanime truri të njerëzve nga 9 muaj deri në 105 vjeç. Një grup studiuesish, të përbërë nga shkencëtarë të ndryshëm zbuluan se plakja e parakohshme është shkaktuar nga:
Skizofrenia (mesatarisht, zvogëlon jetëgjatësinë prej 4 vjetësh);
Abuzimi me kanabis (nga 2.5 vjet);
Çrregullimet bipolare (nga 1.6 vjet);
Çrregullimi i vëmendjes së deficitit të hiperaktivitetit (nga 1.4 vjet);
Abuzimi me alkoolin (nga 0.6 vjet).
Depresioni nuk ishte i lidhur me plakjen e përshpejtuar.
Transgjen – Në vitet e fundit, studiuesit kanë arritur të gjejnë rezultate të kënaqshme në trajtimin dhe parandalimin e sëmundjeve. Këto eksperimente u kryen tek minj duke përdorur transgjenet (që kanë të bëjnë me modifiket gjenetike). Në vitin 2018, dy grupe të pavarura kërkimore arritën të përdorin transgjenet për parandalimin e neurodegjenerimit. Si rezultat, shkencëtarët nga Klinika Mayo mësuan të hiqnin qelizat e trurit të plakjes në pacientët me Alzheimer, duke parandaluar degjenerimin e trurit. Një laborator tjetër përdor transgjenet për të shkatërruar qelizat e vjetra në trurin e minjve të ekspozuar ndaj herbicideve, gjë që shkakton sëmundjen e Parkinsonit tek njerëzit dhe minjtë. Kjo terapi ndaloi sëmundjen.
Printimi 3D i indeve njerëzore me kapilarë – Në qershor 2018, Prellis Biologics njoftoi se mund të printonin inde njerëzore me kapilarë që mund të përdoreshin për transplantim. Ky përparim do të na ndihmojë të printojmë organet vitale të brendshme që mund të zëvendësojnë plakjen e organeve. Sot kemi mungesë globale të organeve për transplante dhe kjo është një nga shkaqet kryesore të vdekjeve në disa vende.
Zbutja e rrudhave të brendshme të organeve – Zakonisht kujdesemi për rrudhat në fytyrën tonë teksa plakemi. Por ka probleme më serioze: rrudhat e brendshme të organeve. Në vitin 2018, hulumtuesit nga Shkolla e Mjekësisë në Universitetin e Virxhinias zbuluan se shumica e efekteve të plakjes, mund të jenë rezultat i bërthamave të qelizave tona që rrudhen. Këto rrudha duket se parandalojnë funksionimin e duhur të gjeneve tona. Sipas studimeve, viruse të caktuara mund të jenë në gjendje të modifikohen për të ofruar laminë në qelizat e njeriut. Laminat janë proteina fibroze që sigurojnë funksionimin struktural dhe autorregullimin në bërthamën e qelizës.
