Ushqimet ultra të përpunuara – të tilla si akullore dhe drithërat e mëngjesit – kanë qenë të lidhura me vdekjen e hershme dhe shëndetin e dobët, thonë shkencëtarët.
Studiuesit në Francë dhe Spanjë thonë se konsumimi i këtyre ushqimeve është rritur, ndërsa këshillojnë të bëhet kujdes kur vjen puna të konsumimi i tyre. Ekspertët këshillojnë kujdes, por kërkuan hetime të mëtejshme.
Cilat janë ushqimet ultra të përpunuara?
Termi vjen nga një mënyrë e klasifikimit të ushqimit nga sa përpunim industrial kanë kaluar. Kategoria më e ulët është “ushqime të papërpunuara ose të përpunuara minimalisht”, të cilat përfshijnë: • fruta • perime • qumësht • mish • bishtajore si thjerrëzat • fara • kokrra të tilla si orizi • vezë.
“Ushqimet e përpunuara” janë ndryshuar për t’i bërë ato të zgjasin më shumë ose tju shtojnë shijen- përgjithësisht duke përdorur kripë, vaj, sheqer ose fermentim. Kjo kategori përfshin: djathë • proshutë • fruta dhe perime të konservuara• peshk i tymosur • birrë.
Pastaj vijnë “ushqime ultra të përpunuara”, të cilat kanë kaluar nëpër përpunime industriale më të mëdha dhe shpesh kanë lista të gjata përbërëse në paketim, duke përfshirë ruajtëset shtesë, ëmbëlsuesët ose përmirësuesit e ngjyrave.
Prof. Maira Bes-Rastrollo, nga Universiteti i Navarra, është shprehur për BBC News: “Thuhet se nëse një produkt përmban më shumë se pesë përbërës, është shumë e përpunuar”. Shembujt përfshijnë: mish të përpunuar si salcice • drithërat e mëngjesit • pije me gaz të lëngshëm • koncentrat pule • tortë • çokollatë • akullore.
Si rezultuan kërkimet?
Studimi i parë, nga Universiteti i Navarrës, në Spanjë, pasoi me 899 njerëz për një dekadë dhe vlerësoi dietën e tyre çdo vit tjetër. Gjatë studimit ndodhën 335 vdekje. Në 16 vdekje, 10 ishin për shkak të konsumimit të këtyre ushqimeve.
Studimi i dytë, nga Universiteti i Parisit, pasoi 105,159 njerëz për pesë vjet dhe vlerësoi dietën e tyre dy herë në vit. Ajo tregoi se ata që hanin më shumë ushqime të përpunuara ultra vuanin nga problemet në zemër. Shkalla e sëmundjeve kardiovaskulare ishte 277 për 100,000 njerëz në vit në mesin e atyre që hanë ushqimin të përpunuar, krahasuar me 242 për 100,000 në mesin e atyre që hanë më pak këto ushqime.
Dr. Mathilde Touvier, nga Universiteti i Parisit, i tha BBC News: “Konsumi në rritje i këtyre ushqimeve në mbarë botën, mund të shkaktojë një barrë të konsiderueshme të sëmundjeve kardiovaskulare në dekadat e ardhshme”.
