Nga Robert Gebelhoff*
Le të ndalemi një moment për diçka shumë më të madhe dhe shumë më të shëndetshme: lagjja jonë kozmike. Për hir të mendjes sonë, për shkencën dhe për mundësinë që një ditë do të nxjerrim në pah zbulimet e jashtëzakonshme që hapin botën përtej tonës dhe na kujtojnë se çfarë do të thotë të ndiejmë frikën kolektive sesa zemërimin politik.
Këtë javë, një ekip astronomësh – të udhëhequr nga Scott Sheppard nga Instituti i Shkencës Carnegie – njoftoi zbulimin e 20 hënave të reja në orbitë rreth mikut tonë të gaztë, Saturnit. Kjo sjell numrin e përgjithshëm të hënës së gjigantit në 82, duke tejkaluar atë të rivalit të tij Jupiterit, i cili aktualisht krenohet me 79.
Imagjinoni që: ne njerëzit kemi shikuar në të njëjtin qiell për mijëvjeçarë, megjithatë ne vetëm tani po zbulojmë dhjetëra botë që ekzistojnë vetëm në një nisje rakete. Për më tepër, ne jemi duke përdorur këto trupa të rinj të bukur qiellorë për të parë thellë në historinë e sistemit tonë diellor.
Shkencëtarët teorizojnë që këto hëna janë në të vërtetë mbetje të të paktën tri objekteve shumë më të mëdha që dikur vallëzuan rreth unazave të Saturnit. Por ato struktura u shkatërruan në një ngjarje të njohur si bombardimi i rëndë i vonë rreth 4.1 miliardë dhe 3.8 miliardë vjet më parë, kur asteroidet dhe kometat shkaktuan kaos, ndërsa ata përshkuan sistemin tonë të yjeve.
Ne i quajmë këta hëna “të reja”, por padyshim që ata kanë qenë gjithmonë me ne. Në kohën e formimit të tyre të teorizuar, Toka ishte vetëm një sferë e kaosit vullkanik, ndoshta qindra miliona vjet para se të mbijetonte jeta.
Dhe ata qëndruan atje derisa, përfundimisht, format inteligjente të jetës në Hawaii i shikuan ata përmes një teleskopi dhe vendosën se duhet të marrin emra.
Ky zbulim është një kujtesë inkurajuese që njerëzit inteligjentë jashtë sferës së politikës dhe qeverisë vazhdojnë të bëjnë bëma të jashtëzakonshme – duke zgjeruar shumë njohuritë tona të këtij këndi të vogël të universit që ne e quajmë shtëpi.
Ndoshta një hulumtim i vogël i hapësirës është pikërisht ajo që duhet.
Eksplorimi i hapësirës ka potencialin për të bashkuar njerëzimin prapa qëllimit të përbashkët për të kuptuar më shumë. Lagjja jonë qiellore është aq e gjerë dhe aq e mbushur me mister që potenciali shkencor dhe shqisa e çudisë që ajo ofron duhet të eklipsojnë burimet e polarizimit partizan që na ndan.
Luftërat politike, – veçanërisht mënyra sesi ne përballemi me sfidat mjedisore – do të kenë një ndikim të vërtetë në jetën tonë dhe gjeneratat e ardhshme. Por hapësira ka aftësinë për të vënë në vështrim të gjithë stresin dhe akreditimin.
Çfarëdo që të ndodhë këtu në Tokë, hënat e Saturnit do të vazhdojnë të orbitojnë ato unaza spektakolare, indiferente ndaj kaosit të pafund të vetëm tri porteve përgjatë bllokut ndërplanetar. Tri dekada më parë, Donald Trump ishte duke flirtuar me Oprah Winfrey për herë të parë për të kandiduar për president. Që atëherë, Saturni ka rrotulluar rreth diellit vetëm një herë. Për më tepër, Plutoni po përfundon vetëm një revolucion të filluar, ndërsa revolucioni amerikan po përgatitej.
Pasi të keni përfunduar leximin e kësaj kolone, me siguri do të ktheheni në krizat kryesore politike, në të cilat jetojmë. Në fund të fundit, ato janë çështje që përcaktojnë kohën tonë. Por mbase, në të ardhmen, të gjithë mund të lejojmë që magjepsja e shkencës astronomike të na shkëpusë nga rutina e përditshme, duke na kujtuar vetëm për momente të vogla se gjithçka është mjaft e parëndësishme.
*The Washington Post
