Irani është zotuar për një “hakmarrje shkatërruese” ndaj forcave amerikane për vrasjen e komandantit Qassem Soleimani – duke e lënë Lindjen e Mesme në prag të një konflikti që mund të çojë në Luftën e Tretë Botërore.
Këshilli iranian i Sigurisë Kombëtare është mbledhur në Teheran dhe për herë të parë mbledhja kryesohet nga vetë Ayatollah Khamenei.
Në dispozicionin e tyre është ushtria e 13-të më e fuqishme në botë, një mori grupesh të militantëve të përhapura në Lindjen e Mesme, forca përfaqësuese si Hezbollah i Libanit dhe rebelët Houthi të Jemenit, dhe aleatët si Bashar al-Asadi i Sirisë.
Objektivat e tyre kanë të ngjarë të përfshijnë trupat amerikane dhe bazat ushtarake në Irak dhe Siri, forcat izraelite në Golan, tanket në ngushticën e Hormuz dhe infrastrukturën e naftës në Arabinë Saudite.
Ndërsa sulmet fillestare ka të ngjarë të jenë të kufizuara, ato mund të paralajmërojnë një seri ngjarjesh – duke tërhequr forcat ruse të vendosura në Siri dhe duke mbrojtur një aleat të rëndësishëm iranian si Bashar al-Asad, gjithashtu dhe forcat turke që luftojnë në veri të vendit.
Kina gjithashtu ka anije të ankoruara në Gjirin e Omanit dhe së fundmi ka kryer stërvitje detare të përbashkëta me Iranin dhe Rusinë, duke ngritur perspektivën se ato gjithashtu mund të përfshihen.
Arabia Saudite tashmë është e angazhuar në një konflikt me rebelët Houthi të mbështetur nga Irani në Jemen, dhe çdo përshkallëzim nga Teherani do të kishte një kundërpërgjigje nga Riadi.
Trupat turke të Rexhep Erdogan janë vendosur në veri të Sirisë dhe ai është afër Rusisë dhe Iranit, si dhe është anëtar i NATO-s duke i bërë veprimet e tij të paparashikueshme nëse një konflikt do arrijë të përshkallëzohet në të gjithë rajonin.
IRANI
Vendi ka një ushtri e cila mendohet që arrin rreth gjysmë milioni ushtarakë aktivë, së bashku me një popullsi prej rreth 82 milion prej të cilave mund të tërheqë rezervistë pa fund.
Në dispozicion të ushtrisë është një arsenal i raketave balistike, tankeve, helikopterëve të sulmit, avionëve të shpejtë dhe armëve.
Ndërsa forcat iraniane nuk ka të ngjarë të përfshihen në luftime fillestare, por nëse situata përshkallëzohet, ato mund të tërhiqen në një luftë tokësore me SHBA.
Në rast se forcat amerikane vendosen në Iran vetë, pasuria më e madhe e vendit është gjeografia: E rrethuar nga tre anët me male, një e katërta me oqean, dhe me një shkretëtirë të gjerë në qendër të saj, ajo paraqet një pengesë të jashtëzakonshme – madje edhe për ushtrinë e SHBA.
Ekzistojnë një numër veprimesh jo-ushtarake që Irani mund të ndërmarrë brenda kufijve të vet, të cilat do të kërcënonin SHBA, duke përfshirë programin e saj bërthamor.
Sulmet kibernetike janë bërë një metodë gjithnjë e më popullore e luftës dhe mund të përdoren nga Irani, Amerika dhe aleatët e tyre.
Objektivat ka të ngjarë të përfshijnë objektet bërthamore iraniane, pajisjet e komunikimit, radarin dhe rrjetet e energjisë.
Për të anuluar kërcënimin e droneve amerikane, Irani mund të përdorë raketa anti-aeroplan për t’i qëlluar ato, siç bëri në qershor të vitit të kaluar.
Raketat iraniane gjithashtu mund të përdoren ndaj anijeve luftarake amerikane përreth Gadishullit Arabik, por kjo do të ishte një mundësi ekstreme dhe ka të ngjarë të merret vetëm pas një pushtimi tokësor.
Të gjithë së bashku SHBA, Kina, Rusia dhe Izraeli kanë armë bërthamore – me të paktën tre prej tyre që posedojnë raketa hipersonike të afta për të mposhtur të gjitha sistemet e mbrojtjes.
Izraeli është gjithashtu i armatosur me armë bërthamore dhe është një shënjestër e dukshme për çdo sulm iranian, por Benjamin Netanyahu dhe ushtria izraelite nuk do të hezitojnë të mbrojnë veten e tyre dhe së fundmi kanë goditur forcat e Hezbollahut të mbështetur nga Irani në Siri.
Nëse Irani vendos të bllokojë ngushticën e Hormuzit, siç shpesh ka kërcënuar të bëjë në të kaluarën, përfshihen kombet evropiane, të cilat mbështeten në naftën që rrjedh përmes rrugëve detare. Europa mund ta gjejë veten të detyruar të mbrojnë interesat e saj.
IRAKU
Ka rreth 5,000 trupa amerikane të ankoruar aktualisht rreth Irakut dhe të gjithë tani janë shënjestra për militantët shiitë që kanë luftuar për Iranin – dhe në disa raste kanë luftuar direkt me Soleimanin – në të kaluarën.
Ambasada amerikane në Bagdad, e cila ka qenë shënjestra e sulmeve ditët e fundit, ka të ngjarë të shohë operacione të tjera, ndërsa patrullimet ushtarake dhe bazat mund të goditen nga trupat tokësore dhe autobombave- arma e zgjedhur e Soleimanit kundër forcave amerikane gjatë pushtimit 2003.
Sulmet raketore janë gjithashtu të mundshme.
Forcat Kuds, të cilat Soleimani kontrolloi për gati dy dekada, do të kontrollojnë sulmet që vijnë nga prapa dhe mund të përfshihen në mënyrë që të hakmerren për vdekjen e udhëheqësit të tyre të dashur.
Në të kaluarën, janë ngritur pyetje nëse Forcat Kuds veprojnë në mënyrë të pavarur nga regjimi në Teheran, duke ngritur mundësinë e sulmeve edhe nëse nuk urdhërohen direkt nga Teherani.
SIRIA
Bashar al-Asad është një aleat i ngushtë i Iranit dhe i detyrohet Soleimanit, i cili e ndihmoi atë të kthejë valën e luftës civile shumëvjeçare të Sirisë së bashku me Rusinë.
Ndërsa Asad nuk ka të ngjarë të përfshihet në luftime të drejtpërdrejta, ai mund të bindet të kthejë sytë nga sulmet e militantëve pro-Iranit kundër disa qindra trupave amerikane dhe kurdëve të mbetur në vend pasi Donald Trump urdhëroi një tërheqje.
Irani gjithashtu ka harxhuar mjaft kohë për të krijuar infrastrukturën e vet ushtarake në Iran, të plotë me baza raketash për të cilat Izraeli më parë ka thënë se mund të përdoret kundër territorit të saj.
Nëse Teherani vendos të godasë aleatin e vendosur të SHBA, atëherë çekiçi ka të ngjarë të bjerë në rajonin e Lartësive Golan, megjithëse Tel Aviv ka paralajmëruar se raketat iraniane mund të shkojnë shumë më tej përtej kufijve të saj.
Nëse luftimet përshkallëzohen këtu, atëherë forcat ruse të vendosura në të gjithë vendin mund të përhapen shumë shpejt, së bashku me forcat turke të vendosura aktualisht në veri.
ISIS gjithashtu ka të ngjarë të shfrytëzojë situatën për të vënë palët kundër njëri-tjetrit, duke i lejuar ata të fitojnë territorin që humbën vitet e fundit.
LIBANI
Vendi kontrollohet nga Hezbollahu, një forcë luftarake me përfaqësues iranian, i cili është zotuar për ‘rezistencë në mbarë botën’ pas vdekjes së Soleimanit.
Grupi mund të nisë sulme me raketa kundër trupave në Izrael, si dhe sulme kundërajrore kundër avionëve dhe dronëve izraelitë që veprojnë në rajon.
Nëse forcat iraniane brenda Sirisë vendosin të fillojnë një sulm në lartësitë Golan të kontrolluar nga Izraeli, atëherë Hezbollah mund të sigurojë mbështetje.
Irani gjithashtu ushtron kontrollin mbi Xhihadin Islamik Palestinez dhe Hamasin, të dyja veprojnë në Gaza dhe mund të përdoren për të shkaktuar probleme të mëtejshme për Izraelin.
ARABIA SAUDITE
Riadi ka parë sulme kundër infrastrukturës së saj të naftës gjatë muajve të fundit për të cilat fajësuan Teheranin.
Irani mund të zgjedhë të godasë dhe shkatërrojë cisternat e naftës që lundrojnë në Gjirin Persik i cili e ndan atë nga Gadishulli i Arabisë, duke prishur potencialisht një burim kryesor të të ardhurave për sauditët.
Teherani mund të provojë gjithashtu një përsëritje të sulmit të guximshëm që shkatërroi objektet e naftës së vendit gjatë verës.
Një nga opsionet më ekstreme në dispozicion të Iranit do të ishte mbyllja plotësisht e Ngushticës së Hormuzit, duke ndërprerë një të pestën e furnizimit ditor të naftës në botë.
Ndërsa Teherani shpesh ka kërcënuar të mbyllë rrugën detare, një veprim i tillë me siguri do të bëntë të reagonte një nga grupet e transportuesve amerikanë në rajon, si dhe do të tërhiqte në konflikt fuqitë e tjera botërore, të cilat mbështeten në naftë.
JEMENI
Irani ka qenë duke luftuar në Jemen duke përdorur rebelët Houthi, dhe duke luftuar kundër forcave saudite të cilat janë aleate me regjimin qeverisës.
Sulmet kundër sauditëve mund të rriten, dhe Irani mund të përdorë dronët Houthi dhe raketat për të filluar sulme kundër Arabisë Saudite siç ka bërë në të kaluarën.
AFGANISTANI
SHBA sapo ka arritur një marrëveshje armëpushimi me talebanët në Afganistan, në një përpjekje për t’i dhënë fund luftës më të gjatë që ajo ka pasur ndonjëherë.
Por, si në Irak dhe Siri, Irani ka lidhje me forcat shiite në të gjithë rajonin, të cilat mund të përfitojnë në një përpjekje për të shmangur procesin, duke e zgjeruar më tej angazhimin e SHBA.
KATARI
Vendi strehon bazën më të madhe ushtarake amerikane në Lindjen e Mesme, në Al Udeid, i cili është shtëpia e rreth 10,000 trupave dhe dhjetëra luftëtarëve, përfshirë luftëtarët F-22 dhe bomba B-52.
Nëse shpërthen lufta me Iranin, atëherë Al Udeid do të jetë në qendër të përpjekjeve për të vendosur epërsi ajrore, dhe si i tillë do të jetë gjithashtu një objektiv kryesor për Iranin dhe aleatët e tij.
Si mund të veprojë SHBA?
Shtetet e Bashkuara kanë një gamë të gjerë të pajisjeve ushtarake në Lindjen e Mesme dhe Gjirin Persik.
Ndër opsionet ushtarake janë avionët F22 me qendër në Dubai, nëndetëset Ohio Class dhe transportuesit e avionëve dhe Forcat Speciale të SHBA-së të cilët akoma janë me qendër në Irakun verior dhe Siri.
Avionët strategjikë B2 mund të godasin gjithashtu edhe nga territori i SHBA, dhe në finale, Amerika gjithashtu mund të fusë armë bërthamore kudo në botë.
Po Rusia?
Dhjetëra mijëra trupa dhe avionë rusë janë të vendosur në Siri në mbështetje të regjimit të Bashar al-Asadit.
Ato përfshijnë forca speciale dhe raketë anti-ajrore S400 – sistemi më i përparuar i raketave në botë. Nëse konflikti përshkallëzohet, Rusia mund të ndihet e detyruar të mbrojë aleatin e saj ose Iranin ose të hakmerret nëse trupat e saj vriten nga SHBA.
Mund të përdorë gjithashtu asete strategjike me bazë në Rusi raketa të tilla të largëta dhe bomba me rreze të gjata, së bashku me anije dhe nëndetëse me qendër Mesdheun në Sevastopol.
Si mund të hakmerret Izraeli?
Nëse Izraeli sulmohet nga Irani, sigurisht që do të hakmerret.
Ata kanë armë bërthamore dhe një sërë avionësh luftarakë të përparuar për të filluar sulme ndaj Iranit dhe forcave iraniane në Siri, siç ka bërë në të kaluarën.
Forcat e saj speciale janë gjithashtu ndër më të frikshmet në botë, dhe të ankoruara në të gjithë rajonin.
