Vendimi i KE për të mos hapur negociatat për anëtarësim për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut kanë sjellë reagime ditët e fundit dhe nga SHBA.
Gjatë një seance të Komisionit të Jashtëm të Senatit, i dërguari i Posaçëm për Ballkanin Perëndimor, Matthew Palmer u shpreh se ishte i zhgënjyer për mbylljen e derës ndaj Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut në rrugëtimin e tyre evropian.
“Ne jemi thellësisht të zhgënjyer me dështimin e vendeve anëtare të BE-së për të miratuar hapjen e negociatave për anëtarësimin e me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërisë javën e kaluar në Bruksel. Megjithëse ne nuk jemi anëtarë të BE-së, jemi dakord me vlerësimin e Komisionit Evropian se të dyja vendet kanë bërë përparim të konsiderueshëm në reforma”, tha Palmer.
Dëmi politik dhe gjeopolitik nga mos hapja e negociatave
Palmer tha se ky precedent dëmton rëndë dhe përpjekjet për një marrëveshje mes Prishtinës dhe Beogradit.
“Vendimi përcjell mesazhin e gabuar tek Beogradi dhe Prishtina dhe mesazhi është: mund të bëni gjëra të vështira, mund të bëni zgjedhje të vështira, mund të arrini kompromis dhe në fund të fundit t’ju mohohet rruga përpara drejt Evropës”, tha Palmer gjatë një fjale përpara Komitetit për Punët e Jashtme në Senatin amerikan.
Sipas tij, dëmi është dhe në një plan më të gjerë se kaq.
Zyrtari amerikan tha se ky vendim rrezikon gërryerjen e besueshmërisë te BE dhe krijon një boshllëk që vende si Kina dhe Rusia janë të gatshme ta mbushin.
“Krijon një boshllëk udhëheqës që Rusia, Kina dhe të tjerët janë më shumë se të lumtur për të mbushur. Ne kujtojmë BE dhe shtetet anëtare të deklaratave të tyre në Selanik në 2003 dhe në Sofje në 2018 që ekziston një ‘perspektivë evropiane’ e qartë për të gjashtë aspirantët e Ballkanit Perëndimor për t’u anëtarësuar në BE, bazuar në kritere të vendosura”, shtoi Palmer.
Diplomati amerikan potencoi reformat e ndërmarra në Shqipëri, që sipas tij duhej të kishin çuar në hapjen e negociatave pa diskutim.
“Aleati ynë i NATO-s ka bërë hapa të jashtëzakonshëm në rrugën e tij të reformës, duke zbatuar reforma gjyqësore të pashembullta për të shkatërruar korrupsionin endemik. Reformat kërkuan verifikimin e të gjithë 800 gjyqtarëve dhe prokurorëve për të pasurinë e pa justifikueshme, lidhje të krimit të organizuar dhe kompetencë. Vetëm 43% e 143 juristëve të verifikuar deri më tani kanë kaluar, duke konfirmuar korrupsionin e thellë të sistemit të drejtësisë dhe lidhjet me krimin e organizuar.
Shqipëria gjithashtu themeloi dy organe të reja të mbikëqyrjes gjyqësore, Këshillin e Lartë Gjyqësor dhe Këshilli i Lartë i Prokurorisë, për të emëruar, qeverisur dhe disiplinuar gjyqtarët dhe prokurorët; një pikë kryesore në zbatimin e reformës në drejtësi vendi tani është në prag të krijimit të një zyre të re të pavarur të prokurorisë antikorrupsion dhe gjykatës (SPAK) dhe Byrosë Kombëtare të Hetimit (NBI ), detyra e kujt do të jetë të hetojë korrupsionin, krimin e organizuar dhe krimet e zyrtarëve të lartë. Dhe ai ka marrë hapa për të goditur bosët e krimit të organizuar, siç dëshmohet nga dënimet e mbretit të profilit të lartë Klement Balili dhe shefit famëkeq të krimit, Emiljano Shullazi”, tha Palmer.
