Në mes të pandemisë globale COVID-19, shumica e vendeve po luftojnë me bashkëpunimin dhe solidaritetin midis shtetit dhe popullit, gjë që nuk është rasti me Iranin, i cili ka patur një sërë dështimesh në fillim të luftës së tij kundër virusit të rrezikshëm, raporton Anadolu Agency (AA).
Irani është një nga vendet më të goditura nga koronavirusi. Deri më tani, autoritetet në vend kanë konfirmuar se 29.406 persona janë infektuar dhe se 2.234 kanë vdekur si rezultat i infeksionit.
Një nga faktorët kryesorë që qëndron në rritjen e shpejtë të numrit të të infektuarve dhe të vdekurve është që qytetarët të mos respektojnë masat e vendosura nga autoritetet shtetërore. Mungesa e besimit të publikut në qeveri u diktua nga akuzat se rasti i parë i koronavirusit iranian ishte fshehur gjatë dhe se masat për të luftuar përhapjen e tij vonuan.
Parlamentari Behram Parsayi dhe avokati e nobelisti Shirin Ebadi kanë akuzuar Gardën Revolucionare të Iranit, ose kompaninë ajrore të saj Manan, se janë përgjegjës për hyrjen në shfaqjen e koronavirusit në vend.
Një Rektor universiteti, Huseyin Bahreyini, tha se prapa përhapjes së shpejtë të virusit vdekjeprurës në Iran qëndron fakti që 700 studentë kinezë banojnë në Kum.
Udhëheqësi fetar i Iranit, Ayatollah Ali Khamenei, gjithashtu ka fajësuar për krizën Shtetet e Bashkuara të Amerikës, të cilat ai i ka shpallur si “armiku më i madh i Iranit”. Khamenei përmendi sanksionet amerikane si arsyen kryesore për përhapjen e shpejtë të virusit dhe tregoi mundësinë e një teorie të komplotit pandemik.
Irani, Katari, Japonia, Franca, Kina dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë i kanë dërguar ndihmë Iranit për të luftuar virusin koronar, dhe profesori universitar Muhamed Taki Fazil Muyebbedi ka akuzuar Teheranin zyrtar për politizimin e krizës pandemike.
Arsyeja kryesore për përhapjen e shpejtë të koronavirusit në Iran dhe numrit të madh të vdekjeve në atë vend është se autoritetet e kanë mbajtur prej kohësh virusin jashtë kontrollit dhe morën shumë vonë në masat shtypëse.
Ish-ministri iranian i Shëndetësisë, Hasan Kadizade Hashimi tha se autoritetet ishin informuar për shfaqjen e koronavirusit në Iran të paktën dy muaj para se të komunikonin faktin në publik.
Deklaratat e zyrtarëve të lartë iranianë që nënvlerësuan kërcënimin e paraqitur nga virusi koronae duhet të theksohen gjithashtu. Vetë Ayatollah Khamenei tha në fillim të krizës se ky nuk ishte një problem i madh, dhe Presidenti Hassan Rouhani njoftoi se gjithçka do të zgjidhej brenda katër ditësh.
Nënkryetari i parlamentit iranian, Mesud Pezeshkiyan kritikoi deklaratat e papërgjegjshme nga liderët vendas dhe tha që ata duhej të merrnin më seriozisht luftën kundër virusit.
Ndër faktorët që kanë favorizuar përhapjen e shpejtë të koronavirusit në Iran është dhe koordinimi i dobët midis institucioneve iraniane dhe formimi i vonë i një selie kombëtare krize.
Ayatollah Khamenei emëroi Shefin e Shtabit të Përgjithshëm Muhamed Bakiri si shef të Shtabit të Krizave, i cili njoftoi se ushtria do të dilte në rrugë dhe do të mbyllte të gjitha qytetet pas marrjes së detyrës. Presidenti iranian Rouhani i tha atij se karantina për qytetet nuk është e as nuk do të jetë në Iran.
Gjeneral Bakiri nuk arriti të zbatojë masa të rrepta, por ai nuk arriti të bindë publikun se ishte serioz në lidhje me qëllimin. Përkatësisht, më 23 mars, në Teheran, ai organizoi një ceremoni përkujtimi për gjeneralin e ndjerë Huseyin Essedullahi, në të cilin morën pjesë mijëra ushtarë dhe qytetarë. Asnjë nga ata që morën pjesë nuk dukej që të interesoheshin për problemin e koronavirusit në vend.
Ministria e Shëndetësisë ka kritikuar ashpër ngjarjen, ashtu si ata kanë kritikuar pretendimet e bëra nga Ayatollah Khamenei dhe komandanti i Gardës Revolucionare Husein Salami në lidhje me sulmin e supozuar të bioterrorizmit amerikan në Iran.
Situata në Iran u komentua nga sociologu Erdeshir Behrami, i cili u zemërua veçanërisht nga masat e vonshme parandaluese në qytetin Kum, i cili regjistroi rastet e para të infeksionit në Iran.
“Historia ka treguar vazhdimisht se autoritetet e shtetit iranian së pari e mohojnë krizën, pastaj e nënvlerësojnë atë dhe përfundimisht fajësojnë atë për disa faktorë të huaj. Gjatë gjithë historisë, kjo është arsyeja pse njerëzit në Iran nuk u besojnë udhëheqësve të shtetit”, tha Behrami.
