Pema më e vjetër e ullirit në botë ndodhet në fshatin Ano Vouves të Kissamos në Chania, Kretë. Kjo pemë e lashtë është 3,000-vjeçare, siç përcaktohet nga komuniteti shkencor ndërkombëtar.
Pema e lashtë e ullirit në Vouves ka një trung me një perimetër 12.5 metra dhe një diametër prej 4.6 metrash. Ajo i përket varietetit të pemëve vendase tsounati dhe është shartuar në një lartësi prej tre metrash në një pemë ulliri të egër.
Për shkak të këtij shartimi, trungu i saj ka marrë një formë kaq të bukur nga natyra, saqë i ngjan një skulpture. Në vitin 1990, pas një vendimi unanim në prefekturën e Chania, Pema e Ullirit Vouves u shpall Monument Natyror i një rëndësie të veçantë, për shkak të statusit të saj si pema më e vjetër në botë e këtij lloji.
Kjo pemë e vjetër vazhdon të prodhojë ullinj të një cilësie të lartë
Frutat e pemës së lashtë të ullirit prodhojnë vajin më të mirë të ullirit në botë, duke e bërë këtë zonë djepin e kultivimit të ullirit në ishullin e Kretës. Trungu i pemës tani është i zbrazët, kështu që ulliri ripërtërihet nga jashtë dhe pjesa e brendshme e trungut kalbet në mënyrë graduale.
Duke qenë se pema e ullirit e ripërtërin vazhdimisht drurin e saj, ajo ka shërbyer si simbol i pavdekësisë që nga kohërat e lashta.
Mijëra turistë vizitojnë këtë pemë çdo verë për të mësuar historinë e saj.
Atyre u bën përshtypje kryesisht forma e madhe dhe vëllimi imponues i trungut, por edhe fakti që kjo pemë ka vazhduar të rezistojë dhe të prodhojë ullinj për 3,000 vjet. Zona ku ndodhet kjo pemë, duke përfshirë të gjithë kodrën me disa fshatra, ka mijëra pemë ulliri. Këto fshatra besohet gjerësisht se prodhojnë vajin më të mirë të ullirit në botë.
Pse është e rëndësishme pema e ullirit në Greqi?
Pema e ullirit ka qenë e lidhur me historinë e Greqisë për mijëra vite. Ajo simbolizon paqen dhe prosperitetin, si dhe shpresën e ringjalljes dhe të jetës së begatë. Peizazhi mesdhetar i Greqisë është i mbushur me këto pemë, dhe grekët përgjatë shumë shekujve kanë qenë të lidhur pazgjidhshmërisht me këtë bimë.
Për grekët e lashtë, pema e ullirit ishte një nga dy pemët mitike më të respektuara, së bashku me lisin. Kjo dashuri dhe ky respekt i rrënjosur thellë ka mbijetuar te grekët përgjatë shumë shekujve.
